Jak ocieplić fundament budynku i dlaczego warto to zrobić?

Ocieplenie fundamentów budynku ma ogromne znaczenie pod kątem kosztów ogrzewania i szybkości wychładzania się pomieszczeń. W lecie natomiast pozwala powstrzymać fale upału przed przedostaniem się do domu. O ile jednak pamięta się o docieplaniu ścian oraz poddaszy, część osób zapomina o fundamentach. Dlaczego jest to tak poważny błąd? I w jaki sposób wykonać skuteczne ocieplenie ścian fundamentowych? Sprawdź poniżej nasze wskazówki i porady w tym zakresie!

Czy ocieplenie fundamentów jest w ogóle konieczna?

Na początek warto rozwiać wątpliwości, czy ocieplenie fundamentów ma jakiś sens. Przecież wszystkie ściany budynku oraz podłoga są dokładnie ocieplone – czy to nie wystarczy? W tym miejscu warto wspomnieć o takim pojęciu jak mostek cieplny. Jest to jakiś element przewodzący ciepło, który łączy przechodzi przez izolacje. Za jego pośrednictwem ciepło przenosi się na zewnątrz, a budynek – wychładza. Im mostek będzie większy, tym bardziej odczuwalny jest efekt, jednak już niewielkie przejście dla ciepła widoczne będzie w rachunkach za ogrzewanie.

Co ma wspólnego mostek cieplny i ocieplenie fundamentów? Gromadzące się w ścianie ciepło może swobodnie przepływać przez fundament do ziemi i w ten sposób obniżać temperaturę w budynku. Biorąc pod uwagę powierzchnię fundamentów, które mają styczność z glebą, możemy mówić o bardzo dużym mostku cieplnym, przynoszącym ogromne straty na ogrzewaniu. Dlatego też ocieplenie fundamentów fragmentu budynku, znajdującego się poniżej poziomu gruntu, jest równie ważne, co izolacja elewacji.

Jak głęboko należy ocieplać fundamenty?

Ktoś może słusznie zauważyć, że ziemia nie oziębia się tak szybko, jak powietrze. Zatem niska temperatura panuje jedynie na kilkudziesięciu centymetrach w głąb gleby, tak? Strefa przemarzania w czasie długotrwałych mrozów w Polsce wynosi od 80 cm do nawet 140 cm (w zależności od rejonu kraju). Poniżej tej strefy panują dodatnie temperatury przez cały rok.

Szybkość ucieczki ciepła do gruntu zależy nie tylko od temperatury ziemi, ale także od długości, jaką to ciepło musi przebyć. Dlatego też, zgodnie z zasadami fizyki, największy sens ma ocieplanie ścian fundamentowych przynajmniej na głębokości jednego metra. W praktyce budowlanej izolację kładzie się jednak do poziomu ław fundamentowych. Generowany w ten sposób dodatkowy koszt nie przekracza kilkuset złotych, co nie ma dużego znaczenia przy takiej inwestycji, jak budowa domu.

Warto pamiętać także o ociepleniu fundamentów powyżej gruntu – aż do elewacji budynku.

Jakie materiały wykorzystuje się do ocieplenia fundamentów?

Istnieje kilka rozwiązań w zakresie wykorzystywanych do izolacji materiałów. Istotne jest, aby utworzona warstwa charakteryzowała się przewodnością cieplną niższą niż 0,30 W/(m*K). Najpopularniejsze z nich to:

• Styropian XPS (ekstrudowany) o zmniejszonej nasiąkliwości w porównaniu do standardowego styropianu. Dla zwykłych budynków wystarczy wykonać warstwę o grubości minimum 4 cm.
• Bardzo popularny jest styropian EPS (ekspandowany) o dużej odporności na ściskanie. Wysoka twardość zabezpiecza go przed naciskiem gruntu. Jednak, dla uzyskanego równie dobrego efektu, konieczne jest wykonanie nieco grubszej warstwy, przekraczającej 10 cm.
• Płyty ryflowane, wykonane ze styropianu XPS lub EPS, posiadają dodatkowe rowki odprowadzające wodę. Warto je zabezpieczyć dodatkowo siatką, by nie zatykały się kamykami lub grudkami ziemi. Z drugiej strony (od fundamentu) posiadają dodatkowe, mniejsze rowki, zwiększające przyczepność do kleju.
• Wełna skalna, choć posiada dobre parametry izolacyjne, łatwo nasiąka wodą. Dlatego też można ją stosować tylko w przypadku fundamentów trójściennych. Wtedy nie będzie mieć ona kontaktu z ziemią, co ochroni ją przed wilgocią.
• Pianka poliuretanowa zyskuje ostatnio na popularności. Nakładana metodą natryskową, tworzy szczelną powłokę izolacyjną. Jednak wymaga odpowiedniego przygotowania fundamentów, a koszt specjalistycznego sprzętu do nakładania pianki powoduje, że nie jest to pierwszy wybór większości osób budujących swój dom.
• Ciekawą alternatywą jest budowa fundamentu z wykorzystaniem keramzytu o dobrych właściwościach izolacyjnych – tworzy on dobrą warstwę ociepleniową. Jednak ponownie, z powodu swojej ceny, metoda ta nie jest stosowana powszechnie.

Styropian EPS, który można znaleźć w naszej hurtowni, pozostaje nadal najczęściej wybieranym rozwiązaniem. Zaletą tego materiału jest możliwość wykonania szalunek pod wylewany fundament, stanowiący następnie jego ocieplenie. Przy zakupie warto zapytać o styropian na fundamenty, na przykład Yetico AQUA – tego typu płyty są bardziej odporne na nasiąkanie wodą.

Prawidłowe wykonanie ocieplenia fundamentów budynku

Do zaizolowania ścian fundamentowych nie wystarczą same płyty styropianowe. Jak wygląda kolejność prac?

Na początek konieczne jest odsłonięcie całego fundamentu. W przypadku starszych budynków robi się to etapami do kilku metrów. Następnie należy przygotować ocieplaną powierzchnię. Jeśli nie występują ławy fundamentowe, zaleca się wykonanie betonowej opaski wokół budynku. W przypadku starszych budynków z fundamentem z kamieni dobrą praktyką jest zrobienie szprycy betonowej i wygładzenie jej powierzchni. Ostatnim etapem przygotowania jest wykonanie warstwy izolacji przeciwwodnej, na przykład z dysperbitu.

Następnie można rozrobić klej i kłaść izolację. W przypadku płyt EPS i XPS stosuje się jedynie specjalne kleje, niezawierające organicznych rozpuszczalników. Tego typu produkty budowlane można także zakupić w naszej hurtowni. Płyty posiadają dodatkowe wycięcia, by montować je na zakładkę. Nadal konieczne jest zaizolowanie połączeń pianką poliuretanową, aby nie powstawały żadne mostki cieplne.

Zabezpieczeniem głównej warstwy izolacji jest siatka zatopiona w kleju. Na nią należy nałożyć kolejną izolację przeciwwodną, a na końcu – folię kubełkową (kubełkami w stronę ścian fundamentowych). Dodatkowo czasem stosuje się dodatkowy drenaż pod izolacją, przebiegający wokół budynku. Jego rolą jest ograniczenie ryzyka podtopienia fundamentów i przemoczenia izolacji.

Ocieplenie fundamentów – najczęściej popełniane błędy

Na koniec przestrzegamy przed najczęściej popełnianymi błędami przy wykonywaniu ocieplenia fundamentów:

• Korzystaj z nienasiąkliwych materiałów, inaczej zmoczony materiał nie zapewni odpowiedniej ochrony przed wyziębieniem pomieszczeń.
• Używaj systemowych klejów, przeznaczonych do płyt styropianowych. Nie posiadają one rozpuszczalników organicznych, które mogą niszczyć polistyren, a tym samym zmniejszać warstwę ochronną.
• Płyty przykleja się na klej – nie korzystaj z mechanicznych łączników, które stanowić będą mostki cieplne, zmniejszające skuteczność izolacji termicznej.
• Ocieplaj do poziomu ław fundamentowych, aby uzyskać optymalny efekt ocieplenia.
• Postępuj zgodnie z wytycznymi producenta. Mogą znajdować się tam istotne wskazówki co do montażu ocieplenia.

Choć o ociepleniu fundamentów nie mówi się tak dużo, jak o izolacji ścian czy poddasza, jest to równie istotny etap budowy. Szczególnie, że docieplenie fundamentów jest znacznie trudniejsze, niż w przypadku pozostałych wymienionych powierzchni.